RADMOR i Nowatel wdrożyły system TETRA w Elektrowni EDF w Rybniku
Elektrownia w Rybniku wchodząca w skład grupy EDF Polska S.A., to największy tego typu obiekt na Górnym Śląsku i jeden z największych w Polsce. Elektrownia jest zakładem utrzymującym stałą wysoką dyspozycyjność wytwarzania, a proces produkcyjny jest skomplikowany i obarczony wieloma ryzykami. Wiążą się z tym bardzo wysokie wymagania stawiane przez grupę EDF na wszystkie systemy działające na tym obiekcie, w tym także na środki łączności. Ogłoszony przez EDF przetarg na dostawę cyfrowego systemu łączności dla oddziału w Rybniku stawiał przed oferentami bardzo wysokie wymagania właśnie co do bezpieczeństwa i niezawodności. System wdrożyła firma RADMOR, jako główny wykonawca oraz NOWATEL jako podwykonawca.
- infrastruktury radiowej TETRA, zapewniającej łączność naziemną i podziemną,
- systemu lokalizacji użytkowników: wewnątrzbudynkowego, naziemnego oraz podziemnego,
- systemu dyspozytorskiego, w skład którego wchodzi 16 stanowisk dyspozytorskich,
- radiotelefonów firmy Airbus – doręcznych (w wykonaniu iskrobezpiecznym oraz zwykłym), przewoźnych oraz stacjonarnych – wyposażonych w dodatkowe akcesoria audio.
Zainstalowane systemy i urządzenia zapewniają łączność w całej elektrowni, w promieniu 4 kilometrów. Aby zapewnić niezawodność działania zastosowano stacje bazowe firmy DAMM, pracujące w trybie redundantnym. Dzięki temu w razie awarii jednej ze stacji łączność zapewnia druga, a w przypadku awarii zasilania uruchamiane jest niezależne zasilanie awaryjne obu stacji. Dużym wyzwaniem było zapewnienie łączności w tunelach, gdzie nie ma zasięgu sygnału radiowego pochodzącego z zainstalowanych anten. W tym celu zastosowano rozwiązanie wykorzystujące wzmacniacze sygnału (tzw. repeater) oraz kabel promieniujący (w tunelach położone zostało prawie tysiąc pięćset metrów „kabla cieknącego”). System zasilania awaryjnego pozwala na ponad czterogodzinną pracę całego systemu w przypadku zaniku zasilania głównego.
Pracownicy elektrowni zostali wyposażeni w ponad 150 radiotelefonów doręcznych firmy Airbus z serii THR9Ex, pozwalających na pracę również w warunkach zagrożenia wybuchem. Terminale te zostały dodatkowo wyposażone w akcesoria audio, ułatwiające obsługę, oraz elementy integrujące system radiowy z systemem lokalizacji użytkowników. Zainstalowane zostały również radiotelefony stacjonarne, a samochody, m.in. firmowej straży pożarnej oraz ochrony, zostały wyposażone w radiotelefony przewoźne.
Bardzo istotnym elementem zainstalowanego systemu jest infrastruktura umożliwiająca lokalizację użytkowników nie tylko na powierzchni – gdzie jest zasięg GPS – ale również w tunelach oraz budynkach, gdzie wykorzystanie systemu GPS nie jest możliwe. Zapewnienie monitorowania lokalizacji użytkowników we wszystkich oczekiwanych miejscach wymagało instalacji kilkuset znaczników lokalizacji oraz wyposażenie wszystkich radiotelefonów doręcznych w urządzenia pozwalające na integrację systemu lokalizacji wewnątrzbudynkowej z systemem radiowym. Niezwykle ważne było zapewnienie monitorowania użytkowników w lokalizacjach określonych jako strefy zagrożenia wybuchem, gdzie wymagane było zastosowanie iskrobezpiecznych urządzeń certyfikowanych na zgodność z dyrektywą Unii Europejskiej ATEX. Niebagatelne było również takie rozmieszczenie wszystkich znaczników lokalizacji, aby zapewnić nie tylko zasięg ale również wzajemne niezakłócanie się tych urządzeń.
Jednym z najważniejszych wdrożonych elementów był system dyspozytorski pozwalający na jednoczesną obsługę 16 stanowisk dyspozytorskich. Składają się na niego:
- serwery aplikacji dyspozytorskiej,
- rejestratory danych przesyłanych w całym systemie,
- serwer telekomunikacyjny pozwalający na integrację systemu TETRA z systemem telekomunikacyjnym elektrowni oraz systemem GSM,
- aplikacja dyspozytorska realizująca wszystkie wymagane funkcje dyspozytorskie,
- system bezpieczeństwa w skład którego wchodzą urządzenia typu firewall oraz system kopii bezpieczeństwa.
Podstawowym i najistotniejszym wymaganiem dla systemu dyspozytorskiego było zwiększenie bezpieczeństwa pracowników oraz wsparcie służb ratowniczych w momencie zaistnienia sytuacji zagrażającej życiu pracowników. W tym celu wdrożona aplikacja dyspozytorska zapewnia następujące funkcje:
- łączność głosową z wszystkimi użytkownikami radiotelefonów, dyspozytorami oraz z użytkownikami telefonów stacjonarnych i komórkowych,
- przesyłanie wiadomości tekstowych, statusów oraz alarmów,
- przekierowanie i zestawianie połączeń pomiędzy użytkownikami radiotelefonów, użytkownikami telefonów stacjonarnych oraz komórkowych,
- tworzenie i obsługę dynamicznych grup rozmownych,
- definiowanie tras obchodów poszczególnych użytkowników radiotelefonów,
- wykreślanie na mapie tras odbytych przez użytkowników wykonujących obchody,
- monitorowanie lokalizacji użytkowników na terenie elektrowni – zarówno na powierzchni, jaki i w tunelach i pomieszczeniach gdzie nie ma zasięgu GPS,
- integracja z bazą danych wszystkich pracowników elektrowni,
- obsługę alarmów inicjowanych przez radiotelefony w momencie wystąpienia zagrożenia życia pracownika oraz szybką lokalizację pracownika zgłaszającego alarm,
- definiowanie oraz uruchamianie tzw. scenariuszy działania automatyzujących wybrane zadania dyspozytorskie, w szczególności w przypadku zaistnienia sytuacji awaryjnych,
- rejestracja, odsłuch rozmów oraz przegląd wszystkich zdarzeń zarejestrowanych w systemie.
Tego typu zakres funkcjonalny został wdrożony w Polsce po raz pierwszy. System opracowany jest w oparciu o własne, innowacyjne, krajowe rozwiązanie i współpracę firm RADMOR i NOWATEL. Obecnie realizowane są prace związane z jego utrzymaniem, optymalizacją oraz z rozszerzaniem o nowe funkcje. Niewątpliwą zaletą systemu jest elastyczność, rozumiana jako łatwa adaptacja do specyficznych wymagań klienta, którym może być elektrownia, ale także duże firmy, dla których lokalizacja swoich pracowników jest niezbędna z punktu widzenia bezpieczeństwa lub organizacji pracy, a także ważna jest kontrola wykonywania określonych procedur procesu produkcyjno-usługowego. Instalacja i adaptacja wdrożonego produktu jest niewątpliwie tańsza i bardziej funkcjonalna od konkurencyjnych rozwiązań, czego dowodem jest wygrany przetarg.